رنامه معرفی کتاب دکتر اسد چیمیچ با عنوان “از مونولوگ تا دیالوگ در باره سرنوشت بوشنیاک ها” روز سه شنبه ساعت 18 با 5 سخنرانی در سالن آمفی تئاتر دانشکده فلسفه توزلا برگزار شد.
در این برنامه جواد یوگونچیچ با اشاره به اهمیت کتاب چیمیچ در نگاه انتقادی به کارکرد و جایگاه دین در جامعه صحبت کرد. و ی گفت: چیمیچ یکی از برجسته ترین منتقدان حکومت کمونیستی سابق بود و از این رو کتاب های او جمع آوری و وی از دانشگاه سارایوو اخراج شد.
سپس دکتر انور حلیل اویچ رییس دانشگاه توزلا، با تأکید بر اهمیت کتاب گفت: جامعه شناسی دین عمدتاً به جنبه های فروکاسته دین و صرفا بعد اجتماعی آن توجه دارد ولی اهمیت کار چیمیچ، ارایه گفتمانی جدید در جامعه شناسی دین است.
در ادامه دکتر ادیب جوزو به معرفی کتاب چیمیچ پرداخت و گفت: چیمیچ در این کتاب عمدتا به انتقاد از روند غیر دینی سازی حکومت کمونیستی یوگسلاوی می پردازد و نگاه عمیقی به سیاست ها و روندهای گذشته دارد.
دکتر زلاتان دلیچ سخنران بعدی در باره نقد دو روند غیر دینی سازی جامعه و دین سازی جامعه به سخنرانی پرداخت و گفت: تصویری که از دین در جامعه ارایه می شود، تصویری سطحی و کم مایه است. باید به شیوه ای که چیمیچ می گوید برخورد عقلانی و عمیق با مفهوم پیچیده دین بشود تا دین به مفهوم سنت حقیقی بتواند نمودی در جامعه داشته باشد.
در ادامه برنامه نرمین هوجیچ بخش هایی منتخب از نوشته های اسد چیمیچ را قرائت کرد. در انتهای برنامه اسد چیمیچ جامعه شناس 84 ساله دین گفت: وظیفه و رسالت اخلاقی برای روشنفکران شاید مهم تر از رسالت علمی آن ها است. این هر دو با هم هستند و نمی توان تفکیک بین رسالت اخلاقی و علمی داشت. من معتقدم آن هایی که به دنبال اجرای برنامه غیر دینی سازی جامعه در دوران سوسیالیستی بودند اساساً خود را نفی می کردند. آن ها فکر می کنند ضد دین و غیر دین هستند ولی در نهاد و ذات خود به دین اعتقاد داشتند. چگونه می توان دین این مسأله بسیار عمیق انسانی را نفی کرد. این مسأله غیر ممکن است. اساس دین یعنی باور به امر متعال هیچ گاه قابل نفی نیست. ما می توانیم به نهاد دینی و تاریخ دین انتقاد داشته باشیم. دین در صحنه تاریخ و اجتماع به ناگزیر از حقیقت متعالی که در باورها و تفکرات داریم، به سطح حداقلی تنزل می کند. نمی توان تماما از تاریخ اسلام یا مسیحیت دفاع کرد چرا که بازیگران این تاریخ صرفاً دینداران حقیقت جو نبوند و افرادی به نام اسلام و یا مسیحیت، علیه حقیقت مطلق دینی تلاش کرده و مانع از گسترش دین واقعی شده اند. بنابراین در تحلیل تاریخ دین و دین به عنوان باورها نباید به خلط پرداخت.
گفتنی است مراسم معرفی کتاب دکتر اسد چیمیچ با همکاری دانشکده فلسفه توزلا، جامعه بوشنیاک های زاگرب و مؤسسه علمی و پژوهشی ابن سینا برگزار گردید.
